De dwaaltocht van het sociaal-darwinisme
Vroege sociale interpretaties van Charles Darwins theorie van natuurlijke selectie 1859-1918
Cor Hermans
626
2003
Paperback
Dit boek is niet meer leverbaar via de boekhandel. Het kan uitsluitend voor eigen gebruik, als gratis PDF-bestand worden gedownload. Doorsturen, kopiëren of verhandeling is niet toegestaan.
Darwins theorie van natuurlijke selectie had enorme religieuze en sociale implicaties vanwege de zuiver natuurlijke oorsprong van de mens, zijn geestesvermogens en zijn emoties. Sociaal gedrag, sociale organisatie en oorlogen konden voortaan gezien worden als evolutionaire overlevingsstrategieën.
In het fin de siècle (1870-1918) ontsproot aan het gedachtegoed van de evolutietheorie het `sociaal-darwinisme': een bont mengsel van sociale theorieën en programma's, van de sterilisatieplannen van de eugenetica (Galton), de doemscenario's van raciale degeneratie (Vacher de Lapouge), tot de biologische staatstheorie (Bagehot) en het extreem liberale vooruitgangsevolutionisme van staatshater Spencer. Die veelvormigheid en dwalingen maakten `sociaal-darwinisme' tot een omstreden begrip.
Historicus Cor Hermans zoekt in de geschriften van onder andere Darwin, Spencer, Wallace, Haeckel en Schäffle antwoord op de vraag: `wat was nu eigenlijk sociaal-darwinisme?' In ieder geval niet een homogene ideologie. Toch vertoont het samenhang, vooral in de redeneerpatronen, opgebouwd rond de centrale notie dat de moderne maatschappij niet ongestraft de natuurlijke selectiemechanismen kan verstoren. Van belang is de rol van sociaal-darwinisme in het ontstaan van darwinistische sociologie en sociobiologie -- en daarbij in de actuele discussie of Darwins theorie over evolutie en natuurlijke selectie de sociologie uit haar crisis kan redden.
Meer boeken in de rubriek