Angst : Medicatie
Mocht je overwegen medicijnen te gaan gebruiken, laat je dan eerst onderzoeken en voorlichten door een arts. Vertel wat je nu al inneemt, ook al gebruik je alleen zelfzorgmiddelen van de drogist of alternatieve middelen. Angstklachten kunnen voortkomen uit een medische aandoening en andere medicijnen kunnen negatief inwerken op angstmedicatie en omgekeerd.
Bij de meeste angststoornissen kunnen medicijnen op een gegeven moment helpen, maar ze bieden niet altijd de beste oplossing. Mensen met een specifieke fobie (zoals vliegangst) kunnen beter geen medicijnen nemen. Angstremmende medicijnen staan het overwinnen van een specifieke fobie namelijk in de weg, want je moet de angst juist voelen om de fobie te kunnen overwinnen. Bij alle andere angststoornissen kunnen medicijnen wel een gunstig effect hebben, maar de kans is groot dat de symptomen terugkeren zodra je ermee stopt.
Cognitieve gedragstherapie werkt op de lange termijn beter: geen enkel medicijn leert je de vaardigheden die je nodig hebt om je angst voorgoed te overwinnen.
Er zijn verschillende soorten medicijnen met verschillende bijwerkingen:
Benzodiazepinen zijn de snelstwerkende angstverminderende medicijnen. Voorbeelden hiervan zijn Xanax, Rivotril, Temesta en Valium. Ze werken vrijwel onmiddellijk; gewoonlijk al binnen een half uur. Een benzodiazepine kan je klachten op korte termijn verlichten. De meeste mensen willen ze echter na een paar weken liever afbouwen, om bijwerkingen of een verslaving te voorkomen.
Sommige mensen blijven een paar maanden benzodiazepinen gebruiken naast cognitieve gedragstherapie en antidepressiva. Vermijd alcohol in combinatie met benzodiazepinen. Bijwerkingen zijn lusteloosheid, sufheid en concentratieproblemen. Benzodiazepinen zijn nuttig voor het op korte termijn verminderen van spanningsverschijnselen bij een paniekstoornis, gegeneraliseerde angststoornis en sociale fobie. Vaak wordt naast een benzodiazepine ook nog een ander type medicijn voorgeschreven, zoals een SSRI.
Verminder de dosering van je benzodiazepinen alleen in overleg met je arts, want te snel stoppen met de medicijnen kan leiden tot een aanzienlijke verergering van angstklachten.
SSRI’s (selectieve serotonine-heropnameremmers) zijn antidepressiva die ook worden gebruikt bij angststoornissen. Ze zijn te gebruiken bij een paniekstoornis, dwangstoornis,
gegeneraliseerde angststoornis, sociale fobie en posttraumatische stressstoornis.
SSRI’s die vaak worden voorgeschreven zijn Prozac, Zoloft, Seroxat, Fevarin, Cipramil en Lexapro. De werking van SSRI’s is pas na langere tijd – zo’n twee tot acht weken – merkbaar.
Vaak verhoogt je arts de dosering geleidelijk, waardoor je eraan kunt wennen en minder last hebt van bijwerkingen (minder zin in seks, hoofdpijn en slapeloosheid). Veel bijwerkingen verdwijnen of verminderen na een paar weken, omdat je lichaam zich op het medicijn instelt.
Het is mogelijk dat je arts een SSRI in een lagere dosering voorschrijft in combinatie met een ander medicijn, wat de effectiviteit van beide medicijnen kan verhogen. Gebruik echter geen SSRI in combinatie met een MAO-remmer, zoals Nardil of Parnate. Net als bij ieder medicijn, geldt ook hier dat je altijd met je arts moet overleggen als je ermee wilt stoppen of de dosering wilt verlagen.
TCA’s (tricyclische antidepressiva) bestaan al langer en kunnen erg nuttig zijn bij angsten, en dan vooral bij een paniekstoornis. Voorbeelden van TCA’s zijn Anafranil, Trypitzol, Sinequan, Ludiomil, Surmontil en Tofranil. TCA’s worden tegenwoordig minder vaak voorgeschreven vanwege de mogelijke bijwerkingen, zoals een droge mond, verstopping, slaperigheid, gewichtstoename en een geagiteerd gevoel.
Bètablokkers zijn medicijnen die vaak worden voorgeschreven bij hoge bloeddruk, maar zijn ook geschikt voor kortdurend gebruik bij faalangst. Bètablokkers verminderen de lichamelijke uitingen van angst waar mensen soms last van hebben. Sommige mensen hebben baat bij bètablokkers voor openbare optredens. Veel voorgeschreven bètablokkers zijn Inderal en Tenormin. Gebruik ze alleen op aanwijzing van een arts.
MAO-remmers – voluit monoamine-oxidaseremmers – werden oorspronkelijk gebruikt voor de behandeling van depressies, maar zijn ook effectief bij angststoornissen. Veelgebruikte MAO-remmers zijn Parnate en Nardil, maar hierbij moet je een streng dieet volgen. In combinatie met bepaald eten en drinken kunnen deze medicijnen namelijk ernstige problemen veroorzaken, dus houd je nauwkeurig aan de voorschriften wanneer je ze gebruikt. Verder kan het ernstige negatieve gevolgen hebben als je ze gebruikt in combinatie met andere medicijnen.
Antipsychotica worden soms ingezet voor het verminderen van agitatie en dwangmatig denken. Als je deze medicijnen gebruikt, wil dat nog niet zeggen dat je ‘psychotisch’ bent. In het Engels werden ze voorheen ook wel ‘major tranquillizers’ (sterk kalmerende middelen) genoemd. Je arts kan deze medicijnen voorschrijven als je moeite hebt om afstand te nemen van je angst, of om in te zien hoe extreem of star je ideeën zijn (zoals soms bij een dwangstoornis).
De nieuwere antipsychotica hebben minder bijwerkingen dan de oudere. Veel voorgeschreven antipsychotica zijn: Zyprexa, Leponex, Risperdal, Abilify en Seroquel. Bij deze medicijnen is intensieve medische begeleiding noodzakelijk. Mogelijke bijwerkingen zijn gewichtstoename, insulineresistentie en duizeligheid.
